Cây cà phê cho ra những trái cà phê ngon nhất khi được trồng ở những vùng cao nguyên, nơi có khí hậu nhiệt đới và có đất đai màu mỡ. Bên cạnh điều kiện về vị trí địa lý, còn có một số yếu tố khác ảnh hưởng tới chất lượng – mùi vị hạt cà phê như các loại cây trồng xen canh với cây cà phê, các chất hóa học trong đất, lượng mưa và lượng ánh sáng mặt trời, và quan trọng nhất là độ cao của vùng trồng cây cà phê.
Những yếu tố địa lý – tự nhiên kia kết hợp với cách người nông dân thu hoạch – lựa chọn – sản xuất – bảo quản hạt cà phê tạo nên sự phân biệt giữa các loại cafe từ các vùng trồng cà phê trên toàn thế giới. Sự kết hợp đó rất phức tạp, thậm chí ngay trong một đồn điền trồng cà phê người ta cũng thấy có sự khác biệt về chất lượng và hương vị giữa những cây cà phê khác nhau.
Bắc Mỹ & vùng Caribe
Hawaii
Những đồn điền cà phê được tìm thấy khắp nơi trên quần đảo Hawaii – cà phê ở đây được gọi là Kona Coffee, nó luôn là loại cà phê có giá rất cao vì nhu cầu cực lớn. Bên cạnh điều kiện khí hậu thuận lợi, quan trọng nhất là ở đây có núi lửa Mauna Loa đang hoạt động, cây cà phê được trồng dọc các sườn của ngọn núi lửa này. Người nông dân trồng những cây con trong đất đen (đất của núi lửa) nên nhìn giống như là họ đang cấy vào trong đá vậy. Vào buổi trưa, những đám mây nhiệt đới hình thành một mái vòm tự nhiên bảo vệ cây cà phê khỏi ánh nắng mặt trời gay gắt. Những cơn mưa thường xuyên cũng góp phần không nhỏ vào sự phát triển ổn định của cây cà phê. Thêm vào đó, Cà phê Kona được hái và sản xuất rất kỹ lưỡng làm cho mùi vị của nó càng thêm tinh tế – nếu không phải nói là cực ngon. Mức giá của nó tầm 35$/lb – tức là khoảng 740.000đ /454g.
Mexico
Cây cà phê ở Mexico phần lớn được trồng ở những đồn điền nhỏ chứ không phải những nông trại lớn như người ta vẫn tưởng. Ở Mexico có hơn 100,000 nông dân trồng cà phê, điều đó giúp Mexico trở thành một trong những nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới.
Phần lớn đồn điền cà phê tập trung ở phía Nam Mexico, thuộc các vùng Veracruz, Oaxaca, Chiapas. Tách cà phê Mexico có hương thơm rất tuyệt vời và vị rất sắc nét, rõ rệt, sâu lắng tới tận cuống lưỡi. Đây quả là một sự lựa chọn hoàn hảo nếu bạn muốn có những hạt cà phê rang theo kiểu Dark Roast (hạt cà phê được rang cho tới khi có màu đen sẫm).
Từ Mexican Altura Coffee được dùng để chỉ những hạt cà phê có xuất xứ từ những vùng núi cao của Mexico, có kích cỡ hạt trung bình, hơi ngọt, và mùi vị rất tinh khiết. Đây được coi là một trong những loại cà phê ngon nhất thế giới !
Puerto Rico
Từ Martinique – một hòn đảo nằm phía đông vùng biển Caribe, là vùng lãnh thổ hải ngoại của Pháp, cà phê được mang tới Puerto Rico vào năm 1736. Cuối thế kỷ 19, Puerto Rico trở thành quốc gia đứng thứ 6 về xuất khẩu cà phê trên thế giới. Nhưng điều đó không tồn tại lâu, Puerto Rico đánh mất vị thế của mình bởi nơi đây có quá nhiều cơn bão lớn, thêm vào đó là sự cạnh tranh khốc liệt từ các quốc gia sản xuất cà phê khác buộc hòn đảo này phải tìm kiếm một con đường khác để duy trì nền kinh tế.
Ngày nay, ngành cà phê tại Puerto Rico đang dần hồi sinh, và Puerto Rico lại một lần nữa sản xuất ra những hạt cà phê tốt nhất thế giới. Cây cà phê được trồng tại đây đều thuộc những giống arabica xuất sắc nhất, được chăm sóc rất kỹ lưỡng và tuân theo những tiêu chuẩn sản xuất cao nhất. Hai vùng trồng cà phê chính trên đảo Caribe này là Grand Lares nằm ở trung tâm phía nam và Yauco Selecto ở phía tây nam. Những hạt cà phê tuyệt vời đều được lấy từ hai vùng này, hạt cà phê có xen lẫn hương thơm của các loại trái cây nên rất được ưa chuộng.
Trung Mỹ
Guatemala
Guatemala là một quốc gia làm việc rất chăm chỉ để mang lại tầm nhìn cao hơn và sự đồng nhất cho ngành cà phê. Nó không được nổi tiếng như một số người anh em Trung Nam Mỹ khác, nhưng những hạt cà phê Guatemala cũng rất được ưa chuộng bởi nó có mùi vị rất phong phú. Ba vùng trồng cà phê chủ yếu của Guatemala là Antigua, Coban và Heuhuetanango. Ở mỗi vùng người ta đều tìm thấy những dốc núi có cảnh quan hùng vĩ hoang sơ được tạo bởi đá và loại đất màu mỡ từ núi lửa. Chính điều này tác động mạnh mẽ lên mùi vị và chất lượng của những hạt cà phê vốn đã được trồng ở vùng đất cao trên 1400m này. Lẫn trong hương vị nồng nàn của hạt cà phê Guatemala là rất nhiều những mùi vị khác, nhưng đáng chú ý nhất có lẽ phải kể đến vị cay cay và vị chocolate có trong hạt cà phê.
Costa Rica
Costa Rica là một quốc gia Trung Mỹ nổi tiếng với những hạt cà phê arabica chất lượng. Cây cà phê được trồng chủ yếu tại các trang trại nhỏ. Sau khi thu hoạch, hạt cà phê ngay lập tức được đưa đến những nhà máy để thực hiện quy trình chế biến ướt. Hạt cà phê Costa Rica thường được ca tụng có một sự “cân bằng hoàn hảo” giữa vị chua thanh và vị đắng ngọt của cà phê.
Nam Mỹ
Colombia
Colombia là một trong những quốc gia nổi tiếng nhất về sản xuất cà phê chất lượng cao. Những cây cà phê ở đây được chăm sóc rất kỹ lưỡng và hạt cà phê được lựa chọn cẩn thận theo những tiêu chuẩn rất cao. Chính sự phát triển bền vững này cho ra những hạt cà phê tốt nhất, mang lại niềm tự hào cho hàng ngàn hộ nông dân trồng cà phê lớn nhỏ trên khắp quốc gia Colombia. Những sườn núi dốc cao tạo nên môi trường hoàn hảo để phát triển cây cà phê, tuy nhiên nó cũng là nguyên nhân gây khó khăn cho việc vận chuyển hạt cà phê tới các trung tâm thu mua và các bến cảng ngoại dịch.
Hạt cà phê Colombia có hương thôm nồng nàn, độ chua cao nhưng cũng rất cân bằng, xen với vị đắng có hậu, thường được sử dụng trong những thương hiệu cà phê cao cấp.
Brazil
Không nghi ngờ gì nữa, Brazil là quốc gia có ảnh hưởng nhất tới thị trường cà phê trên toàn thế giới. Những đồn điền cà phê ở Brazil gần như mở rộng tới bất tận, cần đến hàng trăm người để quản lý và vận hành, sản xuất một lượng cà phê khổng lồ. Brazil cũng trồng cùng lúc hai loại cà phê arabica và robusta ở những vùng đất có độ cao khác nhau. Cà phê Brazil thường có hương vị thanh, ngọt, và ít chua.
Châu phi & Trung Đông
Ethiopia
Đây chính là nơi đầu tiên con người khám phá ra cây cà phê. Thực tế, không quá khó để tin rằng cà phê có nguồn gốc từ một vùng đất – nơi mà rừng cây cà phê hoang dã vẫn là nguồn thu hoạch cà phê chủ yếu. Cà phê chính là một phần thiết yếu trong văn hóa của dân bản địa suốt 10 thế kỷ. Cà phê thường được trồng ở Sidamo, Harer và Kaffa. Quả thực mùi vị của các giống cà phê bản địa vô cùng phong phú, có loại có mùi vị cà phê đậm đà xen lẫn cả mùi socola, có loại còn có mùi của đồng cỏ hoặc hoa trái. Phải gọi là đầy đủ hương và vị.
Kenya
Cà phê Kenya rất nổi tiếng và được ưa chuộng tại Hoa Kỳ và châu Âu. Hạt cà phê Kenya cho ra những tách cà phê với hương vị sắc nét, thoang thoảng vị chua của trái cây, là sự kết hợp mùi vị đậm đà và nhiều hương vị phong phú. Cây cà phê được trồng trên các đồi dưới chân núi Kenya, trong các đồn điền cà phê nhỏ. Những nông dân Kenya rất chú trọng chất lượng của hạt cà phê, vậy nên từ khâu thu hoạch tới khâu chế biến, sấy khô đều được kiểm soát tỉ mỉ. Kenya có hệ thống phân loại chất lượng riêng, trong đó Kenya AA có nghĩa là loại cà phê có kích thước lớn nhất trong 10 mức mà Kenya đặt ra.
Ivory Coast ( Bờ Biển Ngà)
Tọa lạc trên bờ phía tây của Châu Phi, Bờ Biển Ngà là một trong những quốc gia sản xuất cà phê robusta lớn nhất thế giới. Hạt cà phê của Bờ Biển Ngà có hương thơm rất mạnh mẽ với một vị chua nhẹ. Nó là một ý tưởng phù hợp với kiểu rang Darker roast, thường được dùng để pha cà phê espresso.
Bán đảo Ả Rập
Yemen
Là một trong những quốc gia đầu tiên có cây cà phê. Người ta vẫn có thể tìm thấy những gốc cà phê lâu đời, là minh chứng tốt nhất của thời gian. Cây cà phê ở đây phổ biến đến nỗi trong các khu vườn nhỏ của các hộ gia đình tại Yemen, phần lớn ta đều có thể tìm được một vài cây cà phê. Vì khí hậu khắc nghiệt và nguồn nước khan hiếm nên cây cà phê tại đây trông nhỏ hơn các loại cây cà phê khác rất nhiều. Cũng vì thiếu nước, phương pháp chủ yếu dùng để sản xuất cà phê là phương pháp chế biến khô. Kết quả là người ta tìm thấy trong hạt cà phê Yemen một hương vị đặc biệt với sự đậm đà, hậu vị rất rõ mà chẳng có nơi nào có được.
Từ xa xưa, khi cà phê được vận chuyển từ cảng Mocha của Yemen đi khắp mọi nơi trên thế giới, từ “Mocha” cũng trở thành tên gọi của cà phê đến từ Ả Rập. Người Hà Lan đã tạo nên loại cà phê trộn đầu tiên khi kết hợp cà phê Mocha với cà phê được trồng trên đảo Java, mà ngày nay được biết đến với tên gọi nổi tiếng : Mocha Java.
Châu Á
Indonesia
Indonesia là một quốc gia bao gồm hàng ngàn đảo, trong đó có một số đảo lớn như Sumatra, Java, Sulawesi. Đây cũng là những cái tên nổi tiếng thế giới với những hạt cà phê chất lượng, nó gần như là thương hiệu quốc gia. Cây cà phê được người Hà Lan mang tới Indonesia vào thế kỷ 17 và nhanh chóng trở thành nơi cung cấp cà phê hàng đầu thế giới. Ngày nay, phần lớn cà phê được trồng tại những đồn điền nhỏ chừng 1-2 hecta và họ đều sử dụng phương pháp chế biến khô. Cà phê Indonesia được ghi nhận là đậm đà, có vị chua nhẹ.
Hồi xưa, những người nông dân giữ hạt cà phê lại để mong rằng có thể bán với giá cao hơn. Sau đó, kho bãi được dựng lên, và người ta phát hiện ra nhờ khí hậu ấm áp đặc trưng của vùng nhiệt đới, hạt cà phê khi ủ một khoảng thời gian thì có mùi vị nồng nàn hơn và ít chua hơn. Nó là một quá trình chứ không phải nhờ công nghệ. Vậy là Indonesia còn được biết đến với những hạt cà phê ở đúng độ tuổi – hạt cà phê sau khi xử lý, phơi khô xong vẫn chưa sử dụng liền mà phải ủ từ 6 tháng tới 1 năm, thậm chí 2 năm.
Vietnam
Việt Nam chúng ta được biết đến là quốc gia xuất khẩu cà phê robusta hàng đầu thế giới. Vào giữa thế kỷ 19, người Pháp đã mang giống cà phê Bourbon tới Việt Nam và trồng chúng ở phía Bắc nước ta. Cây cà phê phát triển rất mạnh mẽ, và sau đó chúng trở thành cây được trồng trên khắp cả nước. Tuy nhiên vì yêu cầu địa lý và khí hậu, thêm vào là sự tập trung của nước ta sau giải phóng nên cây cà phê được chỉ định tập trung phát triển ở vùng đất đỏ bazan trù phú. Phần lớn diện tích cà phê nước ta trồng robusta, có mùi vị rất đậm đà, còn arabica thì được trồng ở các cao nguyên như Lâm Đồng, Đà Lạt. Nếu bạn có ông hay bà và thường nghe về ly cà phê đúng chất phải là cà phê Bourbon thì sự tích nó là như vậy, Bourbon là giống cà phê đầu tiên xuất hiện ở nước ta.